الحجة للقراء السبعة (کتاب)الحجة للقراء السبعة از ابو علی الحسن بن عبد الغفار الفارسی کتاب پیرامون یکی از مسائل مهم علوم قرآنی ، یعنی موضوع قرائت قرآن و قراء سبعه ، نوشته شده است. ۱ - معرفی کتابمؤلف که یکی از دانشمندان علوم اسلامی و قرآن پژوهان قرن چهارم هجری می‌باشد، کتاب را پیرامون ادله قاریان هفت گانه برای قرائت آنها در انتخاب قرائت مورد نظرشان، تالیف نموده است. وی برای این منظور از ابتدای سوره حمد [۱]
الحجة للقراء السبعة، الحسن بن عبد الغفار الفارسی، ص۷.
تا پایان قرآن ، مواردی را که دارای اختلاف قرائت می‌باشد متذکر و ادله هرکدام از قاریان را ذکر نموده است. پس از آن با استفاده از شعر و یا برخی از آیات توضیحاتی پیرامون اقوال ارائه می‌نماید. از مجموعه مطالب کتاب بدست می‌آید که اختلاف قرائت‌ها یا بازگشت به اختلاف در حرکت یک حرف می‌کند مانند کلمه « نحسات » که اختلاف در سکون حرف «حاء» و یا کسره آن، شده است. و یا بازگشت به اختلاف در حرف (شکل کلمه) می‌کند مانند کلمه «جعل» که برخی آنرا «جاعل» قرائت نموده‌اند. با توجه به ویژگیهای کتاب و مطالبی که در آن وجود دارد، استفاده از آن برای کسانی که در بخش قرائت قرآن کریم تلاش می‌نمایند بسیار مفید و قابل استفاده خواهد بود. از طرف دیگر با توجه به اینکه در بعضی از موارد اختلاف قاریان مربوط به اعراب در کلمات آیات می‌باشد و مؤلف اینگونه موارد را از دیدگاههای مختلف بررسی و تفاوت معنای آیات را طبق آنها ذکر نموده است، کتاب می‌تواند در حل مشکلات اعرابی قرآن نیز مفید واقع گردد. ۲ - ویژگی‌ها۱- در هرمساله که مطرح می‌کند اقوال مختلفی را ذکر، آنگاه پس از بررسی اقوال، قول صحیح را متذکر می‌شود. ۲- برای بیان مطالب و ادله هرکدام از قاریان، از آیات قرآن استفاده نموده ۳- استفاده از اشعار فراوان برای توضیح و بیان مطالب ۴- در برخی موارد، مطالب را بصورت اشکال و جواب، توضیح می‌دهند ۵- پس از ذکر اقوال، واژه مورد بحث را از نظر لغت شناسان معنی می‌نماید. ۳ - ساختار کتابکتاب از طرف مؤلف فصل بندی نشده و مطالب مورد بحث به ترتیب از آغاز تا انجام قرآن ذکر شده است. ۴ - نسخه شناسیکتاب ۷ جلد، متن آن عربی که جلد اول آن ۴۱۸ و جلد دوم ۴۶۵ و جلد سوم ۴۴۱ و جلد چهارم ۴۴۹ و جلد پنجم ۴۸۳ و جلد ششم ۴۷۱ و جلد هفتم آن دارای ۲۵۲ صفحه می‌باشد و مشخصات آن به قرار زیر است: ۱- نوع کاغذ: معمولی ۲- چاپ: کامپیوتری ۳- جلد: گالینگور ۴- نوبت چاپ: اول ۵- ناشر: انتشارات دار المامون للتراث- دمشق- سوریه ۶- تاریخ انتشار: جلد اول: سال ۱۴۱۳ هجری قمری جلد دوم: سال ۱۴۰۴ هجری قمری جلد سوم: سال ۱۴۰۷ هجری قمری جلد چهارم: سال ۱۴۱۱ هجری قمری جلد پنجم: سال ۱۴۱۳ هجری قمری جلد ششم: سال ۱۴۱۳ هجری قمری جلد هفتم: سال ۱۴۱۹ هجری قمری ۷- دارای فهرست: ۱- موضوعات کتاب ۲- آیات (آیاتی که قرائتهای هفت گانه درباره آنها وارد شده) ۳- آیاتی که قرائتهای متعارض دارد ۴- احادیث نبوی ۵- مثلها (امثال) ۶- شواهد شعری (ابیات شعرها) ۷- اعلام و اشخاص ۸- ترکیب‌های نحوی (موجود در متن) ۹- لغت‌های موجود در متن ۱۰- منابع و مآخذ تذکر: ۱- این کتاب توسط بدر الدین قهوجی و بشیر جویجاتی تحقیق شده است ۲- جلد هفتم آن فهرست‌ها می‌باشد که توسط عبد العزیز رباح تهیه شده است [۲]
الحجة للقراء السبعة، الحسن بن عبد الغفار الفارسی، ص۱۸.
۵ - پانویس
۶ - منبعنرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب علوم قرآن
|